شاید در ابتدا عنوان این مطلب کمی عجیب به نظر برسد، به هرحال این سوالی‌ست که همواره از سوی برخی علاقه‌مندانِ سینما (از ۵ ساله تا ۹۵ ساله) مطرح می‌شود- البته نه دقیقا به همین صورت. در واقع آن‌ها مشتاق‌اند که منتقد شوند، ولی نمی‌دانند برای نیل به این هدف، چه باید بکنند و مهم‌تر آن‌که از کجا باید شروع کنند. شاید شما هم یکی از آن مشتاقان باشید، پس این مطلب را بخوانید و فراموش نکنید که مراحل زیر را بی‌کم‌وکاست انجام دهید. شما می‌توانید با پشتکار و پیروی از این دستورالعمل، در پایانِ هفت روز، بدل به یک منتقد حرفه‌ای سینما شوید.
روز اول
روز اول، روز پر مشغله‌ای است، باید سریع‌تر و بیش‌تر از همیشه فعالیت کنید. پیش از هر چیز ابزارتان را فراهم کنید. ابتدا نیازمند یک خودکارِ نو، چند ورق کاغذ، یک سیم‌کارت و یک حساب بانکی هستید. اگر در منزل، خودکار و یا روان‌نویس دارید نیازی به خریدن‌اش نیست، فقط مطمئن شوید که به اندازه‌ی کافی جوهر داشته باشد، چون اگر جوهر در حین نوشتن ته بکشد ممکن است روحیه‌تان را ببازید و از ادامه‌ی کار منصرف شوید. هنوز به مرحله‌ی تایپ نرسیده‌ایم، بنابراین به خودکار یا هرچیز دیگری که همان کار را می‌کند نیاز دارید(مداد گزینه خوبی نیست چون شکستن نوک‌اش همان عواقبی را دارد که ته کشیدن جوهر)؛ و یک سیم‌کارت جدید، عجله نکنید کاربردش را بعدها می‌فهمید. فیلمی که قصد نقد کردن‌اش را دارید، دست‌کم دو بار ببینید. یک بار از ابتدا به انتها و یک بار از انتها به ابتدا. نپرسید «چرا؟!»، به نگارنده اعتماد کنید، طبق محاسبات عملا هفت روز بیش‌تر فرصت نیست، پس شکیبا باشید و کار را ادامه دهید. برای برعکس دیدن فیلم از نرم‌افزارهایی نظیر ب.ع پلیر* (BA Player)استفاده کنید.
پس از تماشای فیلم، بی‌معطلی مشغول نوشتن شوید و هرچه در ذهن دارید، روی کاغذ پیاده کنید. نیازی به مطالعه و تامل نیست، به دو دلیل: مطالعه ذهن را آلوده می‌کند و دوم اینکه در طول این هفت روز فرصتی برای مطالعه و تامل نیست، بعدها، هر چه خواستید، بخوانید. فرصت برای خواندن، بسیار است. اگر می‌خواهید نقدتان جدی باشد، فقط و فقط نیمه‌ی خالی لیوان را نگاه کنید. نیمه‌ی خالی لیوان از تفریق قسمت پُر-اش بر حجم کلی آن به‌دست می‌آید. ضمنا، تلاش کنید بخشی از تجارب شخصی‌تان را با نقد تلفیق کنید، این‌طوری نقد لحن شخصی به خود می‌گیرد و خواننده با نقد همدلی می‌کند و از سرِ دل‌سوزی آن را تا انتها می‌خواند. بعد از بالا و پایین کردن متن، حالا نوبت ویرایش پایانی‌ست؛ رعایتِ آیین نقطه‌گذاری، املای صحیح واژگان، رسم‌الخط، منطق نوشتاری و… را فراموش نکنید. حتما این فنون را در دوران مدرسه آموخته‌اید، نیاموخته‌اید؟!
نقد را یک روز کنار بگذارید و از آن فاصله بگیرید تا جوهر-اش کاملا خشک شود.
روز دوم
عجله کنید! امروز، روزِ ارسالِ متن است. متن را تایپ (ترجیحا ده انگشتی)، و بار دیگر آن را مرور و تغییرات جزئی و نهایی را اعمال کنید. حالا وقت تایپ شماره‌ی سیم‌کارت جدیدتان در انتهای متن است. از یاد نبرید بهتر است شماره‌ی تماسِ کاری، متفاوت باشد. بی‌شک بعدها که انبوهی از سفارش نقد و… بر سرتان آوار شود از آینده‌نگریِ امروزتان خرسند خواهید شد. در پایان، آن را به یکی (و یا چند تا) از نشریات معتبر ارسال کنید.
روز سوم
باید منتظر بمانید تا سردبیر متن را مطالعه کند.
روز چهارم
منتظر بمانید…
روز پنجم
اگر هنوز هم با شما تماس نگرفته‌اند ناامید و دل‌سرد نشوید، گوش به زنگ باشید و در عین حال خود را با کارهای متفرقه سرگرم کنید، گلدان‌ها را آب بدهید، سلامِ همسایه را جواب بدهید و…
روز ششم
قاعدتا همین روزها با شما تماس می‌گیرند. نکته مهم این است که هیچ‌گاه (حتی در همین ابتدا) ارزشِ کار خود را پایین نیاورید و بعد از اینکه با شما تماس گرفتند و سفارش نقد دادند، حق‌التحریری درخور و بلکه بالا، مطالبه کنید. کار حرفه‌ای، مستحقِ دستمزدِ حرفه‌ای‌ست. با این حال اگر می‌خواهید جای پای‌تان محکم شود بهتر است که اولین حق‌التحریر را کمتر حساب کنید و برای نشریه تخفیف قائل شوید. مطمئن باشید که آن‌ها شیفته‌ی مرام و اعتماد به نفس‌تان خواهند شد… بعد از توافق و پذیرفتن سفارش، شماره‌ی حساب‌تان را برای آن‌ها ارسال کنید. مراقب باشید حسابِ کار از دست‌تان در نرود، پیش‌تر با کمک این مطلب یک نقد ارسال کرده‌اید اکنون یک نقد دیگر هم از جانب نشریه سفارش داده شده است بعد از ارسال این یکی، سه نقد ارسال کرده‌اید. بسته به توافق طرفین، می‌توانید مبلغ را جداگانه و یا به یک‌باره دریافت کنید.
روز هفتم
تبریک! شما یک منتقد حرفه‌ای سینما شده‌اید. اگر از شنبه شروع به کار کرده باشید امروز جمعه خواهد بود. نقد و یا نقدهای منتشر شده را چندبار با صدای بلند برای دیگران بخوانید و از آدینه لذت ببرید.
پی‌نوشت: خودم تا به حال چنین مسیری را طی نکرده‌ام ولی از خیلی‌ها شنیده‌ام که این فرمول جواب می‌دهد. امتحان‌اش ضرر ندارد. موفق باشید.
*مخفف برعکس پلیر
۰۶/۰۸/۱۳۹۳, ۰۷:۳۱ ب.ظ
سلام.
یه ربع پیش که با ناامیدی تمام آدرس سایت رو تو گوگل باکس وارد کردم و بعد از چند ثانیه صفحه اصلی سایت نمایان شد از تعجب شاخ درآوردم!به جان خودم.آخه چند وقتی بود که سایت باز نمیشد و ماهم هی دپرس…با خودم گفتم یه پستی پیدا و کامنتی پرتاب کنم!تا اینکه این پست رو دیدم و یاد یکی از بیست سال پیش در همین ماه های مجله فیلم افتادم که آقارضا کاظمی مسول اون صفحه ست.
خاطره مربوط به رسول نجفیان است که در مطلب طنزی در باب منتقد شدن گفته بود:برای منتقد شدن نخست باید شلوارتان را دربیاورید…!خیلی شوخی درجه یکی بود واقعا”.
اما در باب خود منتقدها:اگه از من سوال کنن بدون حضور چه قشری ادامه زندگی برات محاله،بدون ذره ای اغراق میگم منتقدان جان.به جان خودم.به عبارت دیگر:هوا را از من بگیر منتقدها را نه!البته وقتی این جملات رو میگم مرادم همه منتقدها نیست ها…در جریانید که…
غرض اینکه ما مخلص این صنف کاردرست و همیشه در سایه هستیم و به قول معروف چشممان به دهان اونهاست.اما به عنوان یه مخاطب سینما ترجیح میدم با آماتوریسم مدل خودم فیلما رو ببینم و با اونا ارتباط برقرار کنم و بعد برم سراغ «نقد سینمایی».